De familie Boissevain

Ergens tussen 1855 en 1864 heeft de familie Boissevain, patriciërs van oorsprong hugenoten, het pand gekocht. In een advertentie uit 1859 wordt de verhuizing van het assurantiekantoor naar dit huis aankondigt. Meerdere familieleden woonden hier tot het in 1930 weer verkocht wordt.

Als eerste is Henri Jean Arnaud Boissevain [1813-1891] en zijn vrouw Petronella Drost [1816-1906] hier gaan wonen en hij heeft hier ook zijn assurantiebedrijf H.J.A. Boissevain en Zonen. Na het het overlijden van Petronella gaat het huis naar de hoogleraar Ursul Philip Boissevain[1855-1930], maar hij woont dan in Groningen, waar hij dan les geeft. Het huis wordt weer opgeknapt en gemoderniseerd, dus van elektriciteit voorzien. Walrave Boissevain[1876 – 1944] en zijn vrouw Maria Catharina Johanna Blijdenstein [1876 - 1910] huren in 1907 het huis voor 10 jaar van Ursul. Ook Mia Boissevain heeft in 1912 hier even gewoond, omdat het secretariaat van de tentoonstelling “De Vrouw 1813 – 1913” hier gevestigd is. Als Ursul in 1911 een aanstelling krijgt aan de Universiteit van Amsterdam wil hij er weer in het huis wonen, samen met zijn vrouw Wilhelmina Carolina Momma [1859-1921].

Walrave koopt in 1917 Keizersgracht 321 en verhuist per 1 mei hiernaar. Na het overlijden van Ursul Boissevain gaat het huis in de verkoop en wordt op de veiling in Frascati op 17 november 1930 voor f 35.000,- aangeboden, maar wordt “opgehouden”.

Het interieur van de "sael" inclusief de wandtapijten zijn verkocht voor f. 200.000,- aan het Gemeentemuseum Den Haag waar hiervoor een kamer is gemaakt en is daar nu te zien als de Gobelinzaal. Het interieur dateert van rond 1710 en heeft tot en met 1931 in de voorkamer van het pand gezeten. De kamer is in zijn totaliteit verplaatst. Het geschilderde plafond suggereert een hoge opbouw met een blik in de open hemel, waarin de Romeinse godinnen van de Wijsheid (Minerva) en de Rechtvaardigheid (Justitia) zweven. De rondom opgehangen wandtapijten van de tapijtwever Alexander Baert, afkomstig uit Oudenaarde maar werkzaam in Gouda en Amsterdam vertonen een gefantaseerd boslandschap met gebouwen, waterpartijen en exotische vogels.1)

Verkoop aan de arts Willem Cohen

Het huis wordt later vermoedelijk verkocht aan dr. Willem Cohen, hij gaat er wonen met zijn gezin vanaf 23 mei 1931 en heeft er zijn praktijk. Vanaf 1 mei 1941 behandeld hij alleen nog maar joodse patiënten. In april 1943 staat er in het Joodse Weekblad nog een advertentie voor een “nette vrouwelijke hulp” voor in huis.

In september 1944 heeft de Duitse Kriegsmarine er een kantoor waar men zich kan aanmelden. Dr. Willem Cohen hervat zijn praktijk weer in september 1945 op de Rubensstraat 63, eerst alleen met huisbezoeken.

In mei 1945 komt er het bijkantoor van de “A.V.A” voor Amsterdam, dat namens het bedrijfschap voor de akkerbouw, de distributie regelt tussen de grossiers en de winkeliers. Tot wanneer is mij onbekend. Ook is hier snel na de oorlog de Afdeling Effectenregistratie van de Raad voor het Rechtsherstel gehuisvest, maar die verhuist weer op 2 januari 1949 naar Keizersgracht 105.

In 1952 verhuisd de Schade Enquête Commissie van Keizersgracht 277 naar dit adres. Zij regelt ook de schade van de stormvloed in december 1954. In 1957 beginnen ze aan het vergoeden van de schade door de geroofde inboedels van de joden door de Duitsers in de oorlog. Hiervoor zit er de stichting JUCOS die dit voor de Joodse slachtoffers regelt.

Vanaf 1959 wordt het pand gehuurd door de Vrije Universiteit voor de Faculteit Letteren & Wijsbegeerte. Maar zij verhuizen alweer snel. Hierna wordt het gebruikt door de biologen omdat het eerste onderkomen van Biologie, aan de Rapenburgerstraat 128, te klein is geworden. Ze verlaten het pand als het nieuwe biologisch laboratorium aan de De Boelelaan in 1965 gereed is. Later, in 1967-1968, is er een verbouwing ten behoeve van een Instituut voor Toegepaste Taalwetenschap van de Universiteit van Amsterdam. De universiteit heeft het weer verkocht en zijn er zijn 1986 appartementen in gemaakt.

1. Mijn Leven Walraven Boissevain, 1950, blz. 125